Wel gestorven, niet vergeten

Ik tik over wat ik daar straks noteerde. Ik zit op den grond tegen de zuidelyke muur van het huisje van vrouw v. d. Broek. Een uur moet ik hier wachten, alvorens weg te mogen. Aldus afgesproken met Karel Willemse, die bij me was en me zoojuist verliet, om te trachten binnen het uur terug te komen met de zuster, later zou ik vrij zijn mijn eigen weg te zoeken.
Wij waren uitgegaan om Martinus de Veer te begraven, die woonde bij zijn ouders, Rijksweg, tegenover Van Zuylen. Wij, de wijkverpleegster, Karel met de doodskist (die we gezamenlyk bij Driek den Haan hadden gehaald) op een kruiwagen en ik met rituaaltje en stool. We stootten op een D. post die order had niemand door te laten. Na bekendmaking van het doel van onzen tocht en eenig aandringen lieten zij ons door. 'n Paar honderd meter verder, bij café Witlox op den Rijksweg, stond een Eng. tank en nog een dergelijk soort, maar wat lichter, wagentje. De jonge commandant, een Londenaar, zooals hij zei, klampte aanstonds ons verpleegsterke aan. Hij moest haar bij zijn colonel laten brengen. Zij protesteerde, zeggende dat zij voor haar werk uit was. Het hoefde slechts kort te duren, de kolonel was hoogstens op een mijl afstands en ze zou weldra worden teruggebracht. Zij protesteerde, doch vergeefs, moest haar fiets daar in de schuur achter laten en instappen. Getweeën zijn wij toen verder gegaan, den jongen te begraven. Het lijk lag in een schuur van Van Zuylen. Door ons zusterke was het gisteren "afgelegd". In een kort wit hemd. Op twee over den vloer uitgespreide meelzakken en onder het hoofd wat stroo. Een laken erover heen. Dit werk op den bodem van de kist gelegd, drie mannen tilden voorzichtig het lijk de kist in en sloegen de overstekende randen van het laken eroverheen.
Maar vanuit de tank kunnen ze mij met hun kijkers observeeren en wie weet komt het hun verdacht voor, mijn schrijven. Ik stop.
Op de schnjfmachien hervat ik mijn notities.
Onderwijl de kist door Karel werd dichtgeschroefd, zei ik den mannen alvast den grafkuil te delven. Dat gebeurde, op het land achter het huiske van vader de Veer, aan den overkant van den weg. Krom gewrongen klein moederke strompelde bitter schreiend ons tegemoet, als wij met onzen droeven last kwamen aandragen. Ik uitte haar mijn meewaren en vroeg om wat wijwater en een palmtakske. De kuil heb ik gezegend, de absoute over het lijk gebeden, een kort woord van troost tot de ouders gesproken. "En zet een houten kruis daar waar zijn hoofd ligt en zoodra de oorlog uit is moet ge met den pastoor spreken over uitvaart en overbrengen naar het kerkhof." De vader dankte en vroeg hoeveel hij mij te betalen had. Dan begon de heftige en lang aanhoudende beschieting.'